Τι είναι το τεστ Παπανικολάου?
Ο ιός HPV προκαλεί μια σειρά από αλλαγές και βλαβες στην μορφολογία των κυττάρων. Με την εξέταση Παπανικολάου αναγνωρίζονται στο μικροσκόπιο, τα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας που έχουν προσβληθεί από τον ιό, καθώς και η σοβαρότητα της βλάβης που τους έχει προκαλέσει ο ιός.
Ο HPV συνήθως προκαλεί ήπιες αλλοιώσεις, σπανιότερα σοβαρού βαθμού και σπανιότατα καρκινικές. Αυτές οι αρχικές αλλοιώσεις στα κύτταρα του τραχήλου, μπορεί κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, να εξελιχτούν σε καρκίνο, μετά από καιρό. Όμως, με το τεστ παπ, η έγκαιρη ανίχνευση προκαρκινικών αλλοιώσεων των κυττάρων της περιοχής, μας δίνει το χρονικό περιθώριο να επέμβουμε και να θεραπεύουμε τις βλάβες αυτές, και έτσι να γλυτώσουμε τη γυναίκα από τον καρκίνο.
Η εξέταση Παπανικολάου (τεστ παπ, test pap) είναι ο συχνότερος τρόπος προληπτικού ελέγχου κατά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
Πως γίνεται?
Η εξέταση είναι πολύ απλή. Γίνεται στο γυναικολογικό ιατρείο και είναι πολύ γρήγορη και χωρίς πόνο. Ο γυναικολόγος, κατά τη διάρκεια της γυναικολογικής εξέτασης, παίρνει λίγα κύτταρα από τον τράχηλο της μήτρας της γυναίκας. Η λήψη γίνεται ακουμπώντας απλά τον τράχηλο με μια μικρή ειδική σπάτουλα και ένα μικροσκοπικό ειδικό βουρτσάκι. Η διαδικασία διαρκεί λιγότερο από ένα λεπτό.
Ο γιατρός απλώνει τα κύτταρα αυτά πάνω σε δυο μικρά γυάλινα πλακάκια, τα μονιμοποιεί, και τα στέλνει στον κυτταρολόγο για εξέταση. Αυτός με τη σειρά του τα εξετάζει στο μικροσκόπιο και ψάχνει να δει αν υπάρχουν κάποιες βλάβες στα κύτταρα.
Είναι αξιόπιστο?
Το τεστ Παπ είναι μια αρχική εξέταση για να βρούμε ποιες γυναίκες πιθανά κινδυνεύουν και ποιες γυναίκες χρειάζονται μεγαλύτερη διερεύνηση και περισσότερες εξετάσεις. Η ευαισθησία του τεστ Παπανικολάου δεν είναι πολύ υψηλή, αλλά είναι μια φτηνή και εύκολη εξέταση που μπορεί να επαναλαμβάνεται με ευκολία. Έτσι, μια γυναίκα που επαναλαμβάνει τακτικά το test pap, δεν κινδυνεύει να ξεφύγει της προσοχής μας.
Η αξιοπιστία του τεστ Παπανικολαου μπορεί να βελτιωθεί με την εξέταση υγρής κυτταρολογίας (liquid cytology) (Thin Prep), ενώ πρόσφατα έχουν ξεκινήσει να χρησιμοποιούνται και αυτόματες μηχανές διάγνωσης.
Κάθε πότε γίνεται το τεστ παπ?
Οι γυναίκες στην Ελλάδα κάνουν συνήθως την εξέταση κάθε χρόνο. Σε κάποιες περιπτώσεις, όταν υπάρχει υποψία για βλάβη στον τράχηλο της μήτρας, η εξέταση πρέπει να γίνεται συχνότερα, για να έχουμε πιο στενή παρακολούθηση της γυναίκας,. Έτσι, στις γυναίκες αυτές, συστήνουμε να κάνουν την εξέταση περίπου κάθε 6 μήνες. Αν και σε κάποιες άλλες γυναίκες, χωρίς παράγοντες κινδύνου, το τεστ Παπανικολάου μπορεί να γίνεται και σε αραιότερα χρονικά διαστήματα, συστήνουμε η εξέταση να μη γίνεται αραιότερα από κάθε 2 χρόνια.
Ποιες γυναίκες πρέπει να κάνουν τεστ Παπανικολάου;
Όλες οι γυναίκες που έχουν ξεκινήσει τη σεξουαλική ζωή τους πρέπει να κάνουν τακτικά το τεστ. Ακόμα και οι γυναίκες που είχαν παλαιοτέρα σεξουαλικές επαφές, αλλά έχουν σταματήσει για οποιοδήποτε λόγο, πρέπει να συνεχίσουν να κάνουν το τεστ μέχρι την ηλικία των 75 ετών.
Από ποια ηλικία πρέπει να ξεκινήσω το τεστ?
Για να χρειάζεται μια γυναίκα την εξέταση, πρέπει να έχει ξεκινήσει τη σεξουαλική της ζωή. Αν δεν έχει ξεκινήσει σεξουαλικές επαφές, τότε δεν εχει ανάγκη από την εξέταση.
Σύμφωνα με όλες τις κατευθυντήριες οδηγίες των μεγάλων Επιστημονικών Εταιρειών, κάθε κοπέλα που έχει σεξουαλική ζωή, πρέπει να ξεκινά το test pap από την ηλικία των 21 ετών ή και ακόμα νωρίτερα, αν έχει ήδη συμπληρώσει 3 χρόνια από την έναρξη της σεξουαλικής της Ζωής.
Υπάρχει άλλη εξέταση που μπορεί να μας βοηθήσει? Μπορώ να ξερώ ακριβώς από ποιο τύπο του ιού έχω μολυνθεί;
Υπάρχει η εξέταση που ονομάζεται τυποποίηση ή ταυτοποίηση ή HPV DNA test. Η δοκιμασία αυτή ανιχνεύει αν υπάρχει το DNA του HPV. Το αποτέλεσμα είναι θετικό ή αρνητικό για μια σειρά από υψηλού & χαμηλού κινδύνου HPV τύπους. Έτσι, ξέρουμε όχι μόνο αν υπάρχει HPV ή όχι, αλλά και ποιος ακριβώς τύπος είναι. Με την εξέταση αυτή, έχουμε μεγάλο όφελος, καθώς ξέρουμε αν ο τύπος του HPV μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες ή όχι. Έχοντας αυτή την πληροφορία, μπορούμε να προγραμματίσουμε με καλύτερη αποτελεσματικότητα την παρακολούθηση της γυναίκας. Επίσης, αν βρεθεί ένας χαμηλού κινδύνου τύπος, η γυναίκα ηρεμεί ψυχολογικά, καθώς δεν υπάρχει σοβαρός κίνδυνος.
Αν στον τακτικό έλεγχο, προστεθεί και το HPV-test τότε θα σημάνει μία νέα εποχή στην πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Κάτι τέτοιο θα διαλύσει τις αμφιβολίες, σε περίπτωση διφορούμενης και ασαφούς απάντησης της εξέτασης Παπανικολάου. Είναι ιδιαίτερα χρήσιμο σε γυναίκες με δοκιμασία κατά Παπανικολάου που δηλώνει «άτυπα πλακώδη κύτταρα αδιευκρίνιστης σημασίας (ASCUS) ή χαμηλού βαθμού δυσπλασία (LGSIL ή CIN 1).
Η τυποποίηση μπορεί να πραγματοποιηθεί α) από το υπόλοιπο υλικό της υγρής κυτταρολογίας ή β) ταυτόχρονα με το τεστ παπ.
Τι είναι το Thin Prep Παπ τεστ;
Είναι μια διαφορετική τεχνική εξέτασης των κυττάρων του τραχήλου της μήτρας. Η διαδικασία λήψης του δείγματος είναι ακριβώς η ίδια, αλλά τα κύτταρα συλλέγονται σε μπουκαλάκι, και όχι σε γυάλινο πλακάκι.
Είναι καλύτερο το Thin Prep ή το κλασσικό Παπ τεστ;
Σύμφωνα με πολλούς, η μέθοδος Thin Prep, έχει μεγαλύτερη ακρίβεια από την κλασσική μέθοδο τεστ Παπ και προσφέρει βελτίωση στην ανίχνευση ελαφρών βλαβών. Όμως το μειονέκτημα που έχει είναι το αυξημένο κόστος που είναι περίπου διπλάσιο από το κλασσικό Τεστ Παπ.
Πότε να μιλήσω με το γιατρό;
Οι γυναίκες που έχουν παθολογικό τεστ παπ έχουν πιθανότητες να είναι φορείς του ιου. Ο γυναικολόγος σας θα σας ενημερώσει για τις πιθανές αιτίες και ποια πρέπει να είναι η σωστή αντιμετώπιση. Κάθε περίπτωση έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες. Πάντως προσπαθούμε σε γενικές γραμμές να δούμε αν πράγματι πρόκειται για κάποιο τύπο HVP ή κάποια άλλη αιτία. Σε κάθε περίπτωση προσπαθούμε να αποφύγουμε, όσο το δυνατό περισσότερο, επεμβάσεις και χειρουργεία.